میللی حرکت، باخیشلاریمیز، سؤزلریمیز- اورمولو تورک ائلی

هر نه دن اؤنجه ایستیره م بو یازی دا آدلاری گئچن شخص لردن، سیته لردن و ... عزیزلریمدن ایستییه م کی بیزیدن اینجی مه سین لر. اگر بیر سؤز وار، اینتیقاد اوچون دئییلیب و هئچ بیر قصد و غرض و تخریب آرادا یوخدور. یئنه ده اگر اینجی دینیز، عوذور دیله ییره م.

هر نه دن اؤنجه ایستیره م بو یازی دا آدلاری گئچن شخص لردن، سیته لردن و ... عزیزلریمدن ایستییه م کی بیزیدن اینجی مه سین لر. اگر بیر سؤز وار، اینتیقاد اوچون دئییلیب و هئچ بیر قصد و غرض و تخریب آرادا یوخدور. یئنه ده اگر اینجی دینیز، عوذور دیله ییره م.

میللی حرکت نه دیر و بیزیم تعریفیمیز بو آنلاما نه دیر؟

بیزجه هر بیر حرکت کی اوندا آذربایجانین اؤنجه لیک لری و منفعت لری اؤنده اولورسا، میللی حرکتیمیز ساییلیر و بو حرکت هئچ بیر یابانجی اؤلکه یه باغلی دئگیل و ساده جه میللتیمیزین گوجونه گووه نه رک، میللتیمیزین چیخارلاری یولوندا ایلری یه آتدیم آتماقدادیر.

بو خولاصه و ساده تعریف گؤستریر کی بیزیم میللی حرکت بیر خاص ایدئولوژی یه باغلی دئگیل و اؤز سینیرلاری نی، اؤز تاریخی، ایقتیصادی و فرهنگی ایله بلیرلی ییر.

میللی حرکت چالیشقان لاری هامی سی بیر سوییه ده دئگیل و اولماق لاری دا گرکلی دئگیل.

اؤلکه میزین و گئنیش باخیش دا ایرانین دورومون نظرده آلاراق، آذربایجان میللتینی نئچه بؤلومه بولمک اولار.

1 – ایرانلی اولاراق و آذربایجان دا یاشییاراق باشقا میللت لردن دیرلر.

2 – آذربایجانلی و ایرانلی اولاراق و آذربایجان دا یاشییاراق، اؤزلرینی ایرانلی بیلیب و آذربایجانلی کیملیگیندن خبرلری بئله یوخدور. آذربایجانین منفعت لری نه دوشونمه ییب و باشقالاری نین چیخارلاری یولوندا آتدیم آتیرلار.

3 – آذربایجانلی و ایرانلی اولاراق، یئنه ایران یولوندا چالیشیرلار و یالنیز مسئله لری آنادلینده شعر یازماق، نوحه اوخوماق و بئله بیر شئی لردیر.

4 – آذربایجانلی و ایرانلی اولاراق، ایران چرچیوه سینده و ایرانین آنایاساسی چرچیوه سینده، 15 و 19 اونجو اصیل لرین پئشینده قاشماقدادیرلار.

5 – آذربایجانلی و ایرانلی اولاراق، فئدرالیسم سیستئمینه اینانیرلار.

6 – آذربایجانلی اولاراق، ایران دان بوتون باغلاری نی کسیب و ایستیقلالا دوشونورلر.

7 – آذربایجانلی اولاراق، شیمال و جنوب آذربایجانین بیرلشمه سی و بوتو آذربایجانا اینانیرلار.

8 – تورک اولاراق، آذربایجانچی لیقدان واز گئچیب و بویوک تورکستان (توران) خیالیندادیرلار.

9 – بیر سیرا دا واردیرلار کی ایکی بؤلوم آراسیندا گئت گل ده دیرلار.

10 – گونه باخان لار دا واردیلار کی بیر گون اویانا باخیب و بیر گون ده بویانا باخیرلار.

البتده بو بؤلوم لر چوخ کوللی اولاراق بیان اولوب و بیر سیرا ایرادلاری دا واردیر آما کؤکونده اوندان یارارلانا بیلریک.

بیرینجی بؤلوم ده کوردلر ، فارس لار و آسوری لر و ... اولاراق، میللی حرکتیمیزه اینانمی ییب و اونا قارشی دا دورارلار و بو دا نورمال بیر شئی دیر.

ایکینجی بؤلوم کی مانقورت دا اونلارا آد وئریلیر و ساییدا دا چوخ اؤنملی بیر رقمه صاحیب دیرلر. بویوک بیر رول اویناماقدادیرلار و بئله دئمک اولار کی هر کس بو بؤلومه صاحیب اولورسا آذربایجانا صاحیب اولور.

اوچونجو بؤلوم میللی حرکتین باشلانقیجی اولاراق ، حرکتین آلفابئتی دیر. بیر چوخ یازار و ضیالیمیزی بو طبقه ده یئرلشدیره بیلریک.

دؤردونجو بؤلوم موجود یاسالار و قانون لار ایله بیر شئیلری قازانماق ایسته ییرلر. حکومت ده فیشارلار آلتیندا موذاکیره مجبورییتینه گیریرسه بو بؤلوم ایله موذاکیره آپاراجاق. آمما ایندیسه بو بؤلوم هئچ بیر زاد اله گتیرمی ییب و یالنیز طبقه نین نفوسونو الدن وئریر و باشقا طبقه لره نفوس قازاندیریر.

بئشینجی بؤلوم، ایرانین شرایطینی نظرده آلاراق و میللتیمیزین چیخارلارینا فیکیرله شه رک و ایرانین هر بیر نوقطه سینده یاشییان تورک لری اونوتمییالیم دئیه رک، فئدرالیسمه اینانیر. بو بؤلوم ایله دیگر میللت لر آراسیندا بیر دوزگون ایتتیحاد اولورسا، یقین ایرانین حکومتی دئوریلیر. آما بئله بیر ایتتیحاد یارانا بیلر یا یوخ، زامان ایله بیلله نه جک.

آلتینجی بؤلوم، پیشه وری زامانی نین تجروبه سی نی نظرده آلاراق و دیگر آذربایجانین آیاقلانمالاری نی دا گؤزدن گئچیره رک، آذربایجانین قورتولوشون، ایستیقلال دا گؤرور.

یئددینجی بؤلوم بوتولشمه و بویوک بیر آذربایجانین یارانماسینا فیکیرلشیر. منطقه نین دورومو و بویوک قودرت لرین بو مسئله یه نئجه باخدیقلاری و اصلن بو بیرلشمه نین ایمکانی نین اولوب اولمامازلیقی بویوک تارتیشمالار یارادیر.

سگگیزینجی بؤلوم و یا دیگر دئییم ایله پان تورک لر، حرکت ده بویوک بیر رول لاری واردیر و حرکتین لیدئرلیغین اله آلماغا چالیشیرلار.

دوققوزونجو بؤلوم و اونوجو بؤلوم ده کی لر ده ایضاحا ائحتیاج لاری یوخدور.

بیز بئله اینانیریک کی ایندیسه موجود شرایطه باخاراق بئشینجی بؤلوم و اونون فیکری آذربایجانا آرتیق یارالی اولا بیلر. آما بو او معنایه گلمیر کی ایلری بؤلوم لر اولمامالی دیرلار. ترسینه آلتینجی بؤلوم اولماسا بیز بئشیجی بؤلومون حاقلارینی قورویا بیلمریک. (ایگیرمی یه فیکیرلشه جک سن کی اون آلاسان) یعنی بیزجه نهایی هدف ایستیقلال اولا بیلر، آما ایندیکی دوروما گؤره بو الده ائتمه لی بیر شئی دئگیل و سیاست حوکم ائدیر کی ال تاپا بیلمه لی بیر هدف اوچون چالیشاق.

تاریخی و میللی شخصییت لریمیز کیملر اولا بیلرلر؟

بای بک کیمی بیر سیته کی مودئراتورو، اؤز یازی لاریندا گون به گون ایستیقلال چی لیقدا ایلری آتدیم آتیر، ستتارخان و باقیرخانین شکیلینی اؤز لوگوسوندا ایشلتمه سی بیر آز پارادوکس کیمین بیر شئی دیر و بیر آز دا گولمه لی. قارداشیم ستتارخان و باثیرخان کی ایستیقلال چی بیر شخص دئگیل دیرلر. یالنیز ایرانلی اولاراق ایستیبداد علئیهینه آیاقا قالخیب و تورک موستبید پادیشاه ایله ساواشیب لار. ائله بونا گؤره ده فارس لار دا اونلاری قبول ائدیب و بیر میللی شخصیت بوتون ایرانا تانیییرلار. حال کی سیز ایران دان اومودونوزو کسیب و ایستیقلال فیکرینده سینیز بو شخص لردن یارارلانا بیلمز سینیز. اونلارا حورمت قائیل اولا بیلرسینیز آما یولونوز بیراولمامازلیقینی دا بیلمه لی سینیز.

ایرانلی و آذربایجانلی اولاراق، یعنی یوخاری داکی بؤلوم لره گؤره 1 – 2 – 3 – 4 و 5 بؤلوم لری اؤرنک اوچون شئیخ محممدخیابانی و ستتارخان و باقیرخان دان میللی شخصییت آدیلا یاد ائده بیلرلر.

آما 6 و 7 و نهایتاً 8 اینجی بؤلوم بو شخصییتلردن یارارلانا بیلمزلر.

و یا شئیخ محممد خیابانی بیر آذربایجانچی یوخ بلکی ترسینه تام بیر ایرانچی ایدی و بیزیم بؤلوم لریمیزه گؤره ایکینجی بؤلوم ده یئر آلا بیلر و اصلن میللی حرکتیمیزه داخیل اولا بیلمز. شئیخ ایلک اینسان لاردان ایدی کی شمال آذربایجانین آذربایجان آدی آلماسینا اعتیراض ائدیب و ائله اونا گؤره ده جسارت ائدیب و جنوب آذربایجانین آدینی آذریستان کلمه سینه چئویردی. ایندی نه جور اولور فارس لار «شمال آذربایجان آذربایجان آدینی آلا بیلمز» دیین زامان ایستیقلالچی لاریمیزین بویون دامارلاری قالین لاشیب، قان لاری جوشلانیر، آما ائله همان سؤزو دیین شئیخ محممد خیابانی اونلارین میللی شخصیتی اولور!؟ آللاه بیلیر.

و یا جناب پیشه وری، او هئچ بیر زامان ایستیقلالا دوشنمه دی، ایندی ایستیقلالچی لاریمیز اوندان بیر ایستیقلالچی شخصییت یاراتماق ایسته ییرلر.

دوزدور اگر بوگونون دورومو او زامان اولسایدی شاید باشقا دوشونوردو و باشقا طور رفتار ائدیردی آما ائله اولمویوب و بئله اولوب. جناب پیشه وری فئدرالیست دوستلاریمیزا چوخ یاخین دیر تا ایستیقلال چی لارا.

آیا آذربایجان اؤلکه سیندن قالخان هر کیمسه بیزیم میللی شخصییتیمیز اولا بیلر؟

اؤرنک اوچون موصددیق ، تقی زاده ، کسروی و ... لری بیزیم میللی شخصییتیمیز اولا بیلرلر؟

البتده یوخ. هر کیمسه آذربایجانین چیخارلاری یولوندا ساواشمی ییب بیزیم میللی شخصیتیمیز اولا بیلمز و بئله لیک ایله دوستلاردان ریجا ائدیرم حرکته شخصییت قازانماق اوچون، هر کسین الیندن یاپیشیب حرکته سوخماسینلار. بیرگون گوگوش حرکته گیردیریلیر، بیر گون بهروز وثوقی. دیگر گون موصددیق، اوبیریسی گون شئیخ محممد خیابانی.

بیزیم شئیخ محممد خیابانی ایله شخصی بیر خصومتیمیز یوخدور، رحمتلیک آزادلیق سئور اینسان ایدی آما اونون فیکیر چرچیوه سی بیزیم فیکیر چرچیوه میز ایله یئردن گؤیه فرقلی ایدی، بونو قبول ائتمک زورونداییق.

حرکته میللی شخصییت تانیتدیرمادا گرک احتیاط لی اولوب و حرکته و آذربایجانیمیزا لاییق بیر شخص لردن آد آپاراق.

اینانج و ایدئولوژی حرکت ده نه جور و نمنه یه باغلی اولمالی دیر؟

هر بیر میللی فعال آزاددیر هر اینانج و ایدئولوژی یه صاحیب اولسون. البتده او زاماناجان کی میللی حرکت و آذربایجانین منفعت لری اؤنجه لیکلی نظرده آلینسین، او حالدا فرق ائیله مز بو فعال مذهبی آدام اولسون و یا بیر کمونیست. سولچو و یا ساغچی. و هر کس ده گرک آزاد اولسون اؤز اینانجینی آزادلیق ایلا بیان ائدیب و اونو تبلیغ ائتسین. حرکت ده هئچ بیر ایدئولوژی نی و اینانجی بایکوت ائتمه مه لی ییک. بیر آذربایجانلی اولا بیلر شیعه، علوی، سوننی، بهائی و ... اصلن دین سیز اولسون. ائیلیه بیلر کمونیستی مرام صاحیبی اولسون. بونلارین هامیسی حرکته لازیم دیر.

بونلارین هر هانکی سینین اولماماسی حرکته عئیب دیر، اولماسی یوخ. البتده مذهب باره سینده بیر آز گرک دیققت لی اولاق. و اینسانلارین اینانج لارینا توخونمویاق. بو مسئله نی قبول ائتمک مجبورییتینده ییک کی آذربایجان اینسانی آزدان چوخدان مذهبی دیر و بو مسئله نی اونوتمامالی ییق و اونا گؤره داورانمالی ییق. و موعادیله لریمیزده حتمن گرک مذهب و دین مسئله سین ده نظرده آلاق.

نه دیلده یازمالی ییق؟

بو ساحه ده گئچمیشده ده یازی یازمیشدیم و خاطیرلامیشدیم کی بیزیم بوتون یازی لاریمیز گرک آنا دیلیمیزده (آذربایجان تورکجه سینده) یازیلسین، مگر بو کی سؤزوموزون طرفی غئیری تورک اولسون. اؤرنک اولاراق بیر فارس تشکیلاتینا جاواب یازیرسینیز و یا آذربایجانین حاقلاری نی و ایستکلرینی ایرانین دیگر میللت لرینه تانیتدیریرسینیز و یا حکومت ایله دانیشیرسینیز بو زامان یازیلارینیز فارسجا اولمالیدیر. آما او زامان کی سیزین سؤزونوز بیر آذربایجانلیا خطاب یازیلیر حتمن گرک تورکجه یازیلسین.

بو آرادا دوستلاریمیزدان بعضی عجیب حرکت لر گؤرونور. میثال اولاراق گئچن گونلر ده بیر یازار سولگوناز سیته سینه تورکجه بیر اینتیقادی یازی یازیر و او سیته اونا جاوابی فارسجا یازیر. شاید بو ایش سهو اولاراق اوز وئریب و شاید بعضی فعال لاریمیز تورکجه یازا بیلمیرلر و با شاید ... آما هر حالدا تورکجه یازمالی ییق حتتا اگر ایملا لحاظیندان یانلیش دا یازساق تورکجه یازیب و اویرنمه لی ییق. فارسی دیلی بیزیم یازیشمالاریمیزدان حاکیم بیر دیل اولماسی قبوللانمالی بیر شئی دئگیل. نییه کی او زامان بیزیم بوتون چابالاریمیز هئچه گئدیر.

دوستلاردان ریجا ائدیره م اولدوقجا چالیشسین لار اورتوقرافی لحاظیندان گئچن ایللرده قورولان قورولتایین قارارلارین روعایت ائتسینلر. اؤرنک اولاراق «وارلیق» قزئتی نین یازیلیش اوسلوبو چوخ یاخشی دیر و اوخوماقی دا راحات دیر. تاسسوف لا هر گون بیر دوستوموز بیر یئنی یازی اوسلوبو یارادیر و یازی قورال لارینی روعایت ائتمیر و اوخوجولاری دا عجیب کلمه لر ایله اوز به اوز ائدیر. میثال اوچون بای بک سیته سینده، قارداشلاریمیز عرب کؤکلو فارسجا دا «محله» یازیلان کلمه نی «مهلده» یازمیش. آیا بو کلمه «محلله ده» یازیلسا یاخشی دئگیل؟ هانکی سی راحات اوخونور و هانکی سی کلمه نین اصلینی ساخلی ییر؟ و یا «فعال» کلمه سی «فال» یازیلماسی لاب بئله او سؤز.

بیزده قبول ائدیریک کی عرب الفباسی بیزیم دیله اویقون بیر الفبا دئگیل ، آما بو او معنایه گلمز کی اؤزوموزده غلط یازاراق بو الفبانی داها اویقونسوز گؤستره ک.

موسیقی میز نه حالدا دیر؟

تاسسوف لا توپلوم آراسیندا، موسیقیمیز برباد حالدادیر و اصلن یاخشی بیر وضعیت ده دئگیل. تاسسوفلا میللتیمیز یا فارسجا موسیقی سیندن ایستیفاده ائدیرلر و یا چوخ یاخشی وضعیت ده تورکیه موسیقی سیندن و آذربایجانین گؤزل موسیقی سی بو آرادا دگر صاحیبی دئگیل. میللی فعال لاریمیز دا بو ساحه ده هئچ بیر چابالاری یوخدور. سیته لریمیزده و یا وئبلاگ لاردا کی اصلن خبر یوخدور.

تویا گئدیرسن، تویون شیرین یئرینده دئییرلر بیر کوردی هاوا چال جالمان (یاللی) گیدک. یازیقلار اولسون بئله بیر دوشونجه صاحیب لرینه. بیزیم بو گؤزل لیکده موسیقیمیزین نه ییدیر کی سن گرک دوشمان موسیقی سین او دا بئله بیر موقددس گونلر و مراسیم لر ده ایشله ده سن؟

دوستلاردان و میللی فعال لاردان و موزیسین و اوخویان لار و هونرصاحیب لرینه ده بیر سؤزوم وار. قارداشیم آذربایجان موسیقی سی یالنیز موقام دئگیل و یالنیز غملی هاوالاردا سه گاه چکمک دئگیل. بو موسیقی جاوان لار اوچون جاواب وئرمز. شاد هاوالار و یئنی بیر اوسلوب لارلا یئنی ماهنی لار یارادین. نه کی بیر ماهنی نی یئتمیش دنه اوخوجو اوخوسون.

کیتاب و کیتاب اوخوماق نه وضع ده دیر؟

تاسسوف لا بو ساحه ده موسیقی ساحه سیندن قالان دئگیل. ایران دا عمومی ایله و آذربایجانیمیزدا خصوصی ایله کیتاب اوخوما باشلیقی او قدر آزدیر کی اینسان رقم گتیرمکدن اوتانیر. البتده ایقتیصادی دوروم، جامعه نین وضعیتی، مملکتیمیزین ائگیتیم (آموزش) سیستئمی، توپلومون ساوادسیزلیقی، جسارت اولماسین فرهنگ سیزلیق باعیث اولور آذربایجان اینسانی کیتاب ایلا آراباراسی اولماسین. آما بو وضعیت آرادان گیتمه لیدیر. بیز کیتاب ایلا باریشمالی ییق.

هئچ اولماسا آیدا بیر دنه کیتابی هر کس آلیب و اوخویا بیلر.

آنادیلیمزده یازیلان کیتاب لار خصوصی ایله هر ائوده اولماسی گرکلی دیر. بیز آنادیلیمیزده یازیلان کیتابلاری آلماق ایله هم اؤز بیلگیمیزی آرتیریب و فیکیر صاحیبی اولوروق همی ده یازارلاریمیزا و نشر چرخه سینده اولان اینسانلاریمیزا یاردیم ائدیریک، ها بئله دیلیمیزن رسمییتینه بیر آتدیم آتیریق.

هر کسین ائوینده کیتابخانا اولمالی دیر و الیندن گلدیکجه کیتاب آلمالیدیر و گرک چالیشسین اؤزو اونلاردان یارارلانسین یا هئچ اولماسا دوستلاری و یا قوهوم اقربالاری کی مالی دوروم لاری یاخشی دئگیل اونون کیتابخاناسیندان ایستیفاده ائده بیلسین لر.

موختلیف ساحه لرده کیتاب اوخویوب و فیکیرصاحیبی اولمالی ییق. کیتاب دیین ده یالنیز تورکجه چاپ اولونان شعر کیتابلاری دئگیل. بو ساحه ده او قدر کیتاب چاپ اولوب کی ماشا آللاه هر کس شاعیر اولوب و شعر کیتابی چیخاردیر.

شمال آذربایجاندا میللت اوخوجو و دانس ائتمک ناخوشلوقو توتوب، جنوب آذربایجاندا دا شاعیرلیک ناخوشلوقو میللتین یاخاسین بوراخمیر.

ایقتیصادی دوروم نه وضع ده دیر؟

تاسسوف لا میللتیمیزین ایقتیصادی دورومو چوخ پیس وضعیت ده دیر. و البت بو وضعیت حرکته فرن (ترمز) اولاراق چالیشیر. ایقتیصاد هر جامعه نین ایلک اؤنجه لیک لیقی دیر نئجه لی قدیم نن ده دئییبلر «آج قارینین ایمانی اولماز». تاسسوف لا توپلوم دا ایقتیصاد ساحه سینده میللی بیر باخیش حاکیم دئگیل.

میثال اوچون :

یاتیریمجی لاریمیز ندن گئدیب و غئیری تورک منطقه لرده یاتیریم یاپیرلار؟

بیزیم میللت ندن پارالارینی پارسیان و پاسارگاد کیمین بانک لاردا یاتیریرلار؟

میللتیمیز، سیقورتا اوچون ندن بیمه پارسیان و بیمه پاسارگاد دان ایستیفاده ائدیرلر؟

میللتیمیز، آذربایجانین جینس لری اولان یئرده ندن باشقا اؤلکه لرین جینس لرین آلیرلار؟

...

ایقتیصادی دوروم او قدر برباد حالدادیر کی اؤزو موفصصل بیر یازی ایستیر ، گلنکی یازیلاریمیزدا او ساحه ده یازاجاییق.

یاشاسین آذربایجانیمیز و اونون یولوندا چالیشانلاریمیز